کودکان و نوزادان

اطلاعات ضروری راجع به تغذیه، رشد و نمو، بیماری های کودکان و نوزادان، پیشگیری، غربالگری، بهداشت روانی و بی اشتهایی در این وبلاگ ارائه می شوند که توسط دانشیاران،اعضای هیات علمی و متخصصین کودکان و نوزادان و براساس جدیدترین تحقیقات پزشکی گردآوری شده اند.

کودکان و نوزادان

اطلاعات ضروری راجع به تغذیه، رشد و نمو، بیماری های کودکان و نوزادان، پیشگیری، غربالگری، بهداشت روانی و بی اشتهایی در این وبلاگ ارائه می شوند که توسط دانشیاران،اعضای هیات علمی و متخصصین کودکان و نوزادان و براساس جدیدترین تحقیقات پزشکی گردآوری شده اند.

تغذیه کودک - ده ماهگی

در ماه دهم می توانید به جای آب میوه، از خود میوه یا میوه رنده شده یا قاشق تراش و کاملاً نرم استفاده کنید.

می توانید از سبزیجات مانند جعفری، گشنیز، شوید، نعناع، کرفس، شلغم، لوبیا سبز، نخود فرنگی، کدو، گل کلم یا کلم بروکلی و به، در تهیه سوپ استفاده کنید. سبزیجات را در آخرین دقایق به سوپ اضافه کنید تا خواص آنها از بین نرود.

در ماه دهم می توانید کته نرم که در آب گوشت یا مرغ کاملاً پخته و له شده به شیرخوار بدهید.

در این ماه می توانید به شیرخوار شلغم، ذرت پخته شده، ماهی و قارچ پخته شده نیز بدهید.

انواع کته: کته ماهیچه / رشته پلو / شوید پلو با مرغ / عدس پلو / لوبیا پلو

انواع سوپ: سوپ سبزی / سوپ جو / سوپ بلغور

سایر غذاها: کباب تابه ای / ماکارونی با سبزیجات فصل

طرز تهیه کته ماهیچه:

یک تکه متوسط ماهیچه + یک استکان برنج + یک چهارم پیاز کوچک + 1 قاشق مرباخوری پُر کره ( هنگام طبخ غذا ) + 1 قاشق مرباخوری پُر کره ( هنگام خوردن غذا )

ابتدا ماهیچه را ریز کرده و با پیاز کاملاً بپزید، سپس برنج را همراه کره اضافه کنید تا مثل کته پخته و نرم شود و آن را دم کنید. هنگام دادن غذا به آن کره اضافه کنید و با ماست به کودک بدهید.

طرز تهیه ماکارونی:

یک دسته کوچک ماکارونی + 1 قاشق غذاخوری گوشت چرخ کرده + نصف یک پیاز کوچک + 1 قاشق مرباخوری کره ( هنگام پختن غذا ) + یک قاشق مرباخوری کره ( هنگام خوردن غذا )

ابتدا گوشت چرخ کرده را همراه پیاز و کمی آب روی حرارت بگذارید تا کمی پخته شود. سپس کمی کره اضافه کنید و بگذارید گوشت کاملاً بپزد و آب آن کشیده شود. در ظرف دیگری ماکارونی را در آب در حال جوش بریزید و بعد از حدود ده دقیقه آبکش کرده و پس از مخلوط کردن با گوشت آماده شده، بگذارید دم بکشد. هنگام دم کردن و یا دادن غذا، باقی مانده کره را به آن اضافه کنید. در صورت تمایل، برای بهبود طعم ماکارونی می توانید از سبزی معطر و نارنج استفاده کنید.

                                                                    نکته مهم

برای خوش طعم کردن غذا به جای نمک و چاشنی، از آب لیموترش تازه یا آب نارنج استفاده کنید.

بهتر است تا پایان یک سالگی از دادن غذای سفره ( به علت داشتن نمک و ادویه ) به کودک خودداری کنید.

تهدید یا پاداش برای غذا خوردن شیرخوار روش مناسبی نیست. باید فقط از طعم غذا تعریف کنید.

موارد منع واکسیناسیون

موارد منع واکسیناسیون

1.      واکنش آنافیلاکسی در واکسن قبلی

گاهی حساسیت زدایی برای یک واکسن مخصوص انجام میشود. عمده حساسیت به پروتئین های تخم مرغ

2 . نقص ایمنی  یا بارداری (برای واکسن های ویروسی زنده)     

3. بیماری حاد تا متوسط و شدید با یا بدون تب یا دوره نقاهت بیماری

4. سابقه حساسیت به تخم مرغ برای واکسنهای تب زرد و آنفولانزا که در تخم مرغ جنین دار رشد می کنند، در حالی که واکسن سرخک و اوریون حاوی مقدار کمی از پروتئین تخم مرغ می باشد و میتوان در افراد با سابقه حساسیت به تخم مرغ استفاده نمود .

( مواجهه اخیر با بیماریهای عفونی درمان ضد میکروبی فعلی - شیر دهی - سابقه آلرژی به پنی سلین و دریافت ایمینو تراپی، موارد منع واکسن  نمی باشد)

5. نقص ایمنی مادر زادی و عفونت HIV و لوسمی و لنفوم - درمان سرطان یا مصرف طولانی کورتن با دوز بالا ( بیشتر از2mg/kg  در روز برای بیشتر از 2 هفته ) نباید تا یک ماه پس از قطع کورتون واکسن ویروس زنده مصرف کنند .

6. برای کودکان باHIV  فاقد شواهد سرکوب ایمنی MMR در 12 ماهگی و دوز بعدی به جای 4 تا 6 سالگی یک ماه بعد توصیه می شود

7.  واکسن واریسلا در نقص ایمنی ممنوع است اما در اختلال ایمنی همورال توصیه می شود .

8. واکسن واریسلا در مبتلایان HIV وقتی لنفوسیت CD4 حداقل 15% لنفوسیت ها باشد میتوان داد، ولی MMRV مناسب نیست .

تغذیه کمکی کودک - نه ماهگی

موادی که می توانید در ماه نهم اضافه کنید عبارتند از:

خرمای له شده / لیمو شیرین / آب پرتقال / آب هویج / سیب رنده شده / هندوانه / آلوی خرد شده / طالبی / پودر انواع آجیل / زرد آلوی بدون پوست

 

موادی که برای کودک خطر خفگی دارند:

دانه کشمش / انگور / ذرت / آجیل / تکه های سوسیس / کالباس / همبرگر / پیتزا / تکه های سفت و خام سبزیجات ( مثل هویج ) / تکه های گوشت

غذای شیرخوار باید پخته و کاملاً نرم باشد. در صورت لزوم می توانید آن را بکوبید ( از مخلوط کن استفاده نکنید زیرا باعث ایجاد حباب هوا در غذا می شود) 

برنامه غذایی کودک در پایان 9 ماهگی ( 6 بار تغذیه ) :

ساعت 4 صبح: شیر مادر

ساعت 8 صبح: شیر مادر+ صبحانه (نان، کره، زرده تخم مرغ یا یکی از انواع پوره ها)

ساعت 10 صبح:  میوه رنده شده + مولتی ویتامین

12 ظهر: شیر مادر + سوپ

ساعت 3 بعد از ظهر:30 سی سی آب میوه + قطره آهن

5 بعد از ظهر: شیر مادر + سرلاک یا خوراک جگر یا پوره عدس

ساعت 8 شب: شیر مادر + سوپ  یا حلیم ( طبق دستور )

ساعت 11 شب: شیر مادر

طرز تهیه خوراک جگر:

جگر گوساله یا گوسفند به اندازه یک تخم مرغ + 1 عدد سیب زمینی متوسط + 2 عدد پیاز کوچک + 1 قاشق مرباخوری کره + 1 قاشق غذاخوری جعفری خرد شده + 1 قاشق غذاخوری آب لیموترش تازه

جگر را به قطعات ریز تقسیم می کنیم و با یک پیاز می پزیم. سپس آن را له یا چرخ می کنیم، بعد همراه سیب زمینی و پیاز خرد شده و کره تفت می دهیم. یک استکان آب به این مخلوط اضافه کرده و میگذاریم بپزد. در انتها جعفری خرد شده و آب لیمو ترش تازه را اضافه می کنیم.

طرز تهیه پوره عدس:

نصف استکان عدس را به مدت 5-4 ساعت در آب خیس کرده و یکی دو بار آب آن را عوض می کنیم. سپس با حرارت ملایم می پزیم. عدس کاملاً پخته شده را در حالی که هنوز گرم است میکوبیم. سپس به تدریج نصف استکان شیر پاستوریزه اضافه کرده و روی حرارت ملایم می گذاریم. در اواخر پخت یک قاشق مرباخوری روغن مایع به این مخلوط اضافه می کنیم و ظرف را از روی حرارت برمیداریم.

طرز تهیه حلیم گندم و برنج:

یک قاشق مرباخوری گندم پرک شده + یک قاشق مرباخوری عدس یا ماش + یک قاشق مرباخوری برنج + یک قاشق مرباخوری روغن زیتون + یک عدد پیاز کوچک + گوشت قرمز یا مرغ به اندازه یک قوطی کبریت

ابتدا ماش یا عدس را 7-6 ساعت خیس کرده و چند بار آب آن را عوض کنید. سپس آن را همراه با گوشت و پیاز بپزید. پس از نرم شدن گوشت، برنج، گندم و روغن را اضافه کرده و پخت را با حرارت ملایم ادامه دهید. سپس همه مواد را کوبیده و نرم کنید.

توجه:

سعی کنید در فواصل غذاها معده شیرخوار را با استفاده مکرر از شیر زیاد، موز و میوه جات دیگر یا بیسکوئیت پر نکنید تا اشتها برای غذای اصلی داشته باشد.

هیچ وقت شیرخوار را وادار به تمام کردن غذا نکنید. اجازه دهید خود او تصمیم بگیرد که چقدر غذا بخورد.

بعد از غذا می توانید یک قاشق مرباخوری ماست به شیرخوار بدهید. ماست را با غذا مخلوط نکنید تا شیرخوار شما مزه واقعی ماست را تجربه کند.

برای خوش طعم کردن سوپ می توانید دو قطره آب لیموترش تازه یا آب نارنج استفاده کنید

درمان تب - دو

مصرف داروهای تب بر: 

برای مصرف شربت استامینوفن باید یکی از دو روش زیر استفاده شوند:

وزن کودک را بر 2 تقسیم میکنیم. عدد به دست آمده نشان دهنده میزان شربت در مقیاس سی سی می باشد که باید هر 4 تا 6 ساعت استفاده شود.

اگر وزن کودک را در عدد 2 ضرب کنیم میزان قطرات مورد نیاز برای کودک در هر وعده به دست می آید.

برای کودکان بزرگتر از 12 سال می توانیم از قرص استامینوفن 325 میلی گرمی استفاده کنیم.  

تذکر: قطره استامینوفن نباید در یخچال نگهداری شود.

ایبوپروفن:

به ازای هر کیلو از وزن بدن باید نیم سی سی از این شربت استفاده کرد. 

 

پاشویه: 

اصطلاح پاشویه غلط است. چنانچه پاهای بیماری که تب دارد شسته شوند، به علت انقباض عروقی ممکن است بیمار دچار لرز شود. پاشویه باید با آب ولرم صورت بگیرد و منطقی از بدن شسته شوند که عروق محیطی زیادی دارند، مانند کشاله ران و زیر بغل. این مناطق باید با دستمال مرطوب شسته شوند. 

 

به کودک تب دار باید مقدار بیشتری مایعات خورانده شود.

تب - یک

دمای طبیعی بدن بین 37 تا 38 درجه سانتی گراد است. دمای بیشتر از 38 درجه بخصوص درصورت وجود علائم دیگر، غیر طبیعی است.

طریقه اندازه گیری تب: ابتدا درجه حرارت را تکان می دهیم تا به زیر 37 برسد. سپس به صورت موازی با تنه به مدت 3 دقیقه زیر بغل بیمار قرار می دهیم.

اگر میزان تب تا 38 درجه باشد معمولاً نیازی به اقدام خاصی نیست.، زیرا تب موجب تحریک سیستم ایمنی شده و تکثیر میکروبها را کاهش می دهد.

درمان تب: همان طور که ذکر شد تب کمتر از 39 درجه نیازی به درمان ندارد. تب بیشتر از 41 درجه باید درمان شود. رایج ترین و ساده ترین روش درمان استفاده از استامینوفن یا بروفن در هر 4 تا 6 ساعت است. پاشویه نیز باید با آب ولرم صورت بگیرد.

موارد اورژانس: در این موارد تب خطرناک است و باید به پزشک مراجعه نمود و بیمار باید بستری شود: تب در تمام اطفال کوچکتر از یک ماه، تب در اکثر اطفال زیر 6 ماه، بیماران بدحال، بیماران با ضعف سیستم ایمنی و اختلالات زمینه ای خاص، تداوم تب بیشتر از 24 ساعت، تب بیشتر از 41 درجه، تب به همراه بثورات جلدی. 

تا قبل از روشن شدن علت تب نباید به بیمار آنتی بیوتیک داد.

تغذیه کمکی کودک - هشت ماهگی

در ماه هشتم ضمن تغذیه با شیر مادر و فرنی، حریره بادام، هویج، شیر برنج، پوره سیب زمینی، جوانه ها، سوپ و آبمیوه می توانید مواد زیر را به تدریج اضافه کنید:

زرده تخم مرغ / بلغور / رشته فرنگی / روغن زیتون / کدو حلوایی/ آب لیموترش یا نارنج 

ترتیب اضافه کردن مواد غذایی جدید در هشت ماهگی:

هفته اول ماه هشتم: زرده تخم مرغ

هفته دوم ماه هشتم: بلغور + رشته فرنگی + آب لیمو + روغن زیتون

هفته سوم ماه هشتم: پوره کدو حلوایی یا پوره هویج

هفته چهارم ماه هشتم: سرلاک ( طبق دستور )

 

طرز تهیه سرلاک: 2 قاشق مرباخوری از آردهای برنج و جوانه گندم را با یک قاشق مرباخوری آرد جوانه جو و جوانه ماش، بدون روغن تفت می دهیم تا طلایی شود. سپس 4 لیوان آب به آن افزوده و روی حرارت ملایم قرار می دهیم تا بپزد و قوام پیدا کند. بعد 120 سی سی شیر به آن اضافه کرده و به مدت 20 دقیقه دیگر حرارت می دهیم. در انتها چند عدد بیسکوئیت ساده یا نان سوخاری به آن اضافه می کنیم.

طرز تهیه زرده تخم مرغ: ابتدا تخم مرغ را بشویید و به مدت 20 دقیقه بجوشانید تا کاملاً سفت شود. زرده را از سفیده جدا کنید ( تا یکسالگی نمی توانید به شیرخوار سفیده تخم مرغ بدهید). سپس مقداری از زرده را با آب جوشیده ولرم یا شیر مادر نرم کنید. روز اول اندازه یک نخود زرده تخم مرغ بدهید و به تدریج به مقدار آن اضافه کنید تا ظرف مدت ده روز کودک بتواند یک زرده را یک روز در میان با صبحانه بخورد. 

هفته دوم ماه هشتم: به غذای کودک تنوع بدهید. هر 3 روز، مواد تشکیل دهنده سوپ را تغییر داده و مواد زیر را به آن اضافه کنید:

بلغور / رشته فرنگی / کره / روغن زیتون / چند قطره آب لیمو یا آب نارنج

هفته سوم ماه هشتم:

به عنوان صبحانه می توانید پس از شیر مادر، تکه های نان را در چای کمرنگ یا شیر نرم کرده و به کودک بدهید. در ضمن یک روز در میان زرده تخم مرغ یا پوره سیب زمینی، پوره هویج یا پوره کدو حلوایی بدهید.

هفته چهارم ماه هشتم:

سرلاک ( طبق دستور ) را جایگزین فرنی یا حریره بادام کنید.

توجه: سبزی هایی که می توانید از ماه هشتم به آخر پخت سوپ اضافه کنید:جعفری / گشنیز / شوید / نعناع / کرفس / نخود فرنگی / لوبیا سبز

توجه: در این ماه می توانید به شیرخوار ماست نیز بدهید.

پاسخ به سوالات

به اطلاع بازدیدکنندگان محترم می رساند کلینیک تخصصی کودکان و نوزادان آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان به صورت اینترنتی می باشد. می توانید سوالات خود را در بخش نظرات کنید و یا پرسش ها را با فرستادن به ایمیل مدیران وبلاگ مطرح نمایید تا در اسرع وقت به پرسشها پاسخ داده شود.

دوره سرایت بیماری ها - دو

سرخجه: 

بین 5 روز قبل تا 6 روز بعد از بروز راش دوره نهفته دارد ( 2 تا 3 هفته ). دوره واگیر آن 10 روز قبل تا 16 روز بعد از بروز راش ( جوش ) است ( یک هفته ). راه انتقال آن تنفس می باشد. 6 روز بعد از بروز راش مانعی برای بازگشت کودک به کلاس وجود ندارد.   

 

هپاتیت A: 

بین 5 تا 15 روز دوره نهفته دارد. دوره واگیر آن 7 روز قبل تا 7 روز بعد از بروز زردی است ( 6 هفته ). راه انتقال آن مدفوعی و دهانی می باشد. یک هفته بعد از بروز زردی مانعی برای بازگشت کودک به کلاس وجود ندارد.  

  

مخملک: 

بین 2 تا 5 روز دوره نهفته دارد. دوره واگیر آن از شروع علائم تا 2-1 روز بعد از شروع درمان است ( یک هفته ). راه انتقال آن ترشحات حلق می باشد. 24 ساعت پس از درمان مانعی برای بازگشت کودک به کلاس وجود ندارد.  

دوره سرایت بیماری ها - یک

آبله مرغان: 

بین 2 تا 4 هفته دوره نهفته دارد. دوره واگیر آن 2 روز قبل تا 5 روز بعد از بروز راش ( جوش ) است ( یک هفته ). راه انتقال آن تنفس می باشد. پس از خشک شدن ضایعات مانعی برای بازگشت کودک به کلاس وجود ندارد.  

اوریون: 

بین 16 تا 18 روز دوره نهفته دارد. دوره واگیر آن 2 روز قبل تا 5 روز بعد از پاروتیدیت است ( یک هفته ). راه انتقال آن تنفس می باشد. پس از برطرف شدن تورم مانعی برای بازگشت کودک به کلاس وجود ندارد.  

 

سرخک: 

3روز قبل تا 5 روز پس از بروز راش ویروس تا یکساعت در هوا معلق می ماند. دوره واگیر آن 8 روز است. راه انتقال آن تنفس می باشد. 4 روز پس از بروز راش مانعی برای بازگشت کودک به کلاس وجود ندارد.