کودکان و نوزادان

اطلاعات ضروری راجع به تغذیه، رشد و نمو، بیماری های کودکان و نوزادان، پیشگیری، غربالگری، بهداشت روانی و بی اشتهایی در این وبلاگ ارائه می شوند که توسط دانشیاران،اعضای هیات علمی و متخصصین کودکان و نوزادان و براساس جدیدترین تحقیقات پزشکی گردآوری شده اند.

کودکان و نوزادان

اطلاعات ضروری راجع به تغذیه، رشد و نمو، بیماری های کودکان و نوزادان، پیشگیری، غربالگری، بهداشت روانی و بی اشتهایی در این وبلاگ ارائه می شوند که توسط دانشیاران،اعضای هیات علمی و متخصصین کودکان و نوزادان و براساس جدیدترین تحقیقات پزشکی گردآوری شده اند.

تغذیه کمکی کودک - نه ماهگی

موادی که می توانید در ماه نهم اضافه کنید عبارتند از:

خرمای له شده / لیمو شیرین / آب پرتقال / آب هویج / سیب رنده شده / هندوانه / آلوی خرد شده / طالبی / پودر انواع آجیل / زرد آلوی بدون پوست

 

موادی که برای کودک خطر خفگی دارند:

دانه کشمش / انگور / ذرت / آجیل / تکه های سوسیس / کالباس / همبرگر / پیتزا / تکه های سفت و خام سبزیجات ( مثل هویج ) / تکه های گوشت

غذای شیرخوار باید پخته و کاملاً نرم باشد. در صورت لزوم می توانید آن را بکوبید ( از مخلوط کن استفاده نکنید زیرا باعث ایجاد حباب هوا در غذا می شود) 

برنامه غذایی کودک در پایان 9 ماهگی ( 6 بار تغذیه ) :

ساعت 4 صبح: شیر مادر

ساعت 8 صبح: شیر مادر+ صبحانه (نان، کره، زرده تخم مرغ یا یکی از انواع پوره ها)

ساعت 10 صبح:  میوه رنده شده + مولتی ویتامین

12 ظهر: شیر مادر + سوپ

ساعت 3 بعد از ظهر:30 سی سی آب میوه + قطره آهن

5 بعد از ظهر: شیر مادر + سرلاک یا خوراک جگر یا پوره عدس

ساعت 8 شب: شیر مادر + سوپ  یا حلیم ( طبق دستور )

ساعت 11 شب: شیر مادر

طرز تهیه خوراک جگر:

جگر گوساله یا گوسفند به اندازه یک تخم مرغ + 1 عدد سیب زمینی متوسط + 2 عدد پیاز کوچک + 1 قاشق مرباخوری کره + 1 قاشق غذاخوری جعفری خرد شده + 1 قاشق غذاخوری آب لیموترش تازه

جگر را به قطعات ریز تقسیم می کنیم و با یک پیاز می پزیم. سپس آن را له یا چرخ می کنیم، بعد همراه سیب زمینی و پیاز خرد شده و کره تفت می دهیم. یک استکان آب به این مخلوط اضافه کرده و میگذاریم بپزد. در انتها جعفری خرد شده و آب لیمو ترش تازه را اضافه می کنیم.

طرز تهیه پوره عدس:

نصف استکان عدس را به مدت 5-4 ساعت در آب خیس کرده و یکی دو بار آب آن را عوض می کنیم. سپس با حرارت ملایم می پزیم. عدس کاملاً پخته شده را در حالی که هنوز گرم است میکوبیم. سپس به تدریج نصف استکان شیر پاستوریزه اضافه کرده و روی حرارت ملایم می گذاریم. در اواخر پخت یک قاشق مرباخوری روغن مایع به این مخلوط اضافه می کنیم و ظرف را از روی حرارت برمیداریم.

طرز تهیه حلیم گندم و برنج:

یک قاشق مرباخوری گندم پرک شده + یک قاشق مرباخوری عدس یا ماش + یک قاشق مرباخوری برنج + یک قاشق مرباخوری روغن زیتون + یک عدد پیاز کوچک + گوشت قرمز یا مرغ به اندازه یک قوطی کبریت

ابتدا ماش یا عدس را 7-6 ساعت خیس کرده و چند بار آب آن را عوض کنید. سپس آن را همراه با گوشت و پیاز بپزید. پس از نرم شدن گوشت، برنج، گندم و روغن را اضافه کرده و پخت را با حرارت ملایم ادامه دهید. سپس همه مواد را کوبیده و نرم کنید.

توجه:

سعی کنید در فواصل غذاها معده شیرخوار را با استفاده مکرر از شیر زیاد، موز و میوه جات دیگر یا بیسکوئیت پر نکنید تا اشتها برای غذای اصلی داشته باشد.

هیچ وقت شیرخوار را وادار به تمام کردن غذا نکنید. اجازه دهید خود او تصمیم بگیرد که چقدر غذا بخورد.

بعد از غذا می توانید یک قاشق مرباخوری ماست به شیرخوار بدهید. ماست را با غذا مخلوط نکنید تا شیرخوار شما مزه واقعی ماست را تجربه کند.

برای خوش طعم کردن سوپ می توانید دو قطره آب لیموترش تازه یا آب نارنج استفاده کنید

تغذیه کمکی کودک - هشت ماهگی

در ماه هشتم ضمن تغذیه با شیر مادر و فرنی، حریره بادام، هویج، شیر برنج، پوره سیب زمینی، جوانه ها، سوپ و آبمیوه می توانید مواد زیر را به تدریج اضافه کنید:

زرده تخم مرغ / بلغور / رشته فرنگی / روغن زیتون / کدو حلوایی/ آب لیموترش یا نارنج 

ترتیب اضافه کردن مواد غذایی جدید در هشت ماهگی:

هفته اول ماه هشتم: زرده تخم مرغ

هفته دوم ماه هشتم: بلغور + رشته فرنگی + آب لیمو + روغن زیتون

هفته سوم ماه هشتم: پوره کدو حلوایی یا پوره هویج

هفته چهارم ماه هشتم: سرلاک ( طبق دستور )

 

طرز تهیه سرلاک: 2 قاشق مرباخوری از آردهای برنج و جوانه گندم را با یک قاشق مرباخوری آرد جوانه جو و جوانه ماش، بدون روغن تفت می دهیم تا طلایی شود. سپس 4 لیوان آب به آن افزوده و روی حرارت ملایم قرار می دهیم تا بپزد و قوام پیدا کند. بعد 120 سی سی شیر به آن اضافه کرده و به مدت 20 دقیقه دیگر حرارت می دهیم. در انتها چند عدد بیسکوئیت ساده یا نان سوخاری به آن اضافه می کنیم.

طرز تهیه زرده تخم مرغ: ابتدا تخم مرغ را بشویید و به مدت 20 دقیقه بجوشانید تا کاملاً سفت شود. زرده را از سفیده جدا کنید ( تا یکسالگی نمی توانید به شیرخوار سفیده تخم مرغ بدهید). سپس مقداری از زرده را با آب جوشیده ولرم یا شیر مادر نرم کنید. روز اول اندازه یک نخود زرده تخم مرغ بدهید و به تدریج به مقدار آن اضافه کنید تا ظرف مدت ده روز کودک بتواند یک زرده را یک روز در میان با صبحانه بخورد. 

هفته دوم ماه هشتم: به غذای کودک تنوع بدهید. هر 3 روز، مواد تشکیل دهنده سوپ را تغییر داده و مواد زیر را به آن اضافه کنید:

بلغور / رشته فرنگی / کره / روغن زیتون / چند قطره آب لیمو یا آب نارنج

هفته سوم ماه هشتم:

به عنوان صبحانه می توانید پس از شیر مادر، تکه های نان را در چای کمرنگ یا شیر نرم کرده و به کودک بدهید. در ضمن یک روز در میان زرده تخم مرغ یا پوره سیب زمینی، پوره هویج یا پوره کدو حلوایی بدهید.

هفته چهارم ماه هشتم:

سرلاک ( طبق دستور ) را جایگزین فرنی یا حریره بادام کنید.

توجه: سبزی هایی که می توانید از ماه هشتم به آخر پخت سوپ اضافه کنید:جعفری / گشنیز / شوید / نعناع / کرفس / نخود فرنگی / لوبیا سبز

توجه: در این ماه می توانید به شیرخوار ماست نیز بدهید.

تغذیه کمکی کودک در 7 ماهگی

شما باید در هفت ماهگی مهارت جویدن را به شیرخوار بیاموزید! 

 

  در ماه هفتم علاوه بر آرد برنج، فرنی، حریره شیره بادام، آب سیب و گلابی، مواد زیر را به تدریج اضافه می کنیم:

حریره بادام / جوانه گندم / جوانه جو / جوانه عدس / آب گوشت بدون چربی / پوره سیب زمینی / هویج پخته / بیسکوئیت های ساده ( بدون کرم و بدون ویفر) و نان سوخاری

هفته اول: حریره بادام و جوانه گندم

هفته دوم: جوانه جو و جوانه عدس

هفته سوم: بیسکوئیت یا نان سوخاری و پوره سیب زمینی

هفته چهارم: آب گوشت قرمز یا مرغ، آب لیمو شیرین 

طرز تهیه حریره بادام:

یک لیوان شیر پاستوریزه را به مدت 15 دقیقه بجوشانید و پس از سرد شدن یک قاشق مرباخوری آرد برنج و بادام پودر شده به آن افزوده و روی حرارت ملایم هم بزنید تا به غلظت مناسب برسد. 

طرز تهیه پوره سیب زمینی:

یک سیب زمینی به اندازه تخم مرغ را با پوست کاملاً بخارپز کرده و پوست آن را جدا کنید. با 5 قاشق شیر و نصف قاشق مرباخوری کره کاملاً له کنید.  

برنامه غذایی کودک در پایان 7 ماهگی ( 6 بار تغذیه ):

ساعت 4 صبح: شیر مادر

ساعت 8 صبح: شیر مادر + بیسکوئیت ساده یا نان سوخاری با شیر یا چای کمرنگ یا پوره سیب زمینی

ساعت 10 صبح:  30 سی سی آبمیوه + مولتی ویتامین

12 ظهر: شیر مادر + سوپ ( طبق دستور )

ساعت 3 بعد از ظهر: 30 سی سی آبمیوه

5 بعد از ظهر: شیر مادر + حریره بادام

ساعت 8 شب: شیر مادر + فرنی

ساعت 11 شب: شیر مادر

مواد غذایی ممنوع برای کودک زیر یکسال

مواد غذایی ممنوع برای کودک زیر یکسال:

انواع توت، تمشک، کیوی، انبه، آناناس، انگور، خربزه، گیلاس، آلبالو، اسفناج، کاهو، گوجه فرنگی، خیار، کلم برگ، سفیده تخم مرغ، عسل، ترشیجات، انواع مربا، انواع سس، ادویه جات، فلفل و نمک، چیپس و پفک، آب میوه های صنعتی و نوشابه، چای پر رنگ، پیتزا، انواع کالباس و سوسیس، انواع غذاهای دریایی، شیر پاستوریزه به تنهایی ( فقط برای درست کردن فرنی و سرلاک مجاز است )، شکلات، بادام زمینی، نخود، لپه، پنیر، کشک.

تغذیه کمکی کودکان

در شروع تغذیه کمکی از موادی که کمتر حساسیت زا هستند استفاده میکنیم. برخی از این مواد عبارتند از:

( آرد برنج –  فرنی –  حریره شیره بادام –  آب سیب یا آب گلابی ) 

 

هفته اول: آرد برنج  

هفته دوم: فرنی 

هفته سوم: حریره شیره بادام 

هفته چهارم: آب میوه 

مهارت های تغذیه ای کودکان - سه

مهارت های تغذیه ای کودکان  

از 18 تا 24 ماهگی: 

بلعیدن با لب بسته، جویدن طیف گسترده ای از غذاها، حرکات صحیح بالا - پایین زبان.  

از 24 تا 26 ماهگی: 

جویدن با لب های بسته، گرفتن فنجان با یک دست و نوشیدن از فنجان بدون ریختن از آن، استفاده از انگشتان برای پر کردن قاشق، خوردن انواع زیادی از غذاهای سفت، استفاده از چنگان برای تغذیه. در این محدوده سنی کودک می تواند خود را به طور کامل تغذیه کند.

مهارت های تغذیه ای در کودکان - دو

مهارت های تغذیه ای کودکان: 

از 9 تا 12 ماهگی: 

توانایی های کودکان در این سنین عبارتند از نوشیدن از فنجان، خوردن لقمه، خوردن با انگشت جامداتی که به سادگی حل می شوند، جویدن ( عملکرد چرخشی فک )  

از 12 تا 18 ماهگی:  

در این محدوده سنی کودک می تواند خوش غذا بخورد. قاشق را با تمام دستش می گیرد و قادر است فنجان را با دو دست نگهدارد. با 5-4 بلع متوالی می نوشد. می تواند بطری را در دست گرفته و بریزد.

مهارت های تغذیه ای در کودکان - یک

مهارت های تغذیه ای کودکان: 

 

از تولد تا 4 تا 6 ماهگی

تغذیه از نوک پستان، پستان یا بطری، قرار دادن دست روی بطری در حین تغذیه ( 4 - 2 ماهگی )، حفظ وضعیت نیمه خمیده در طی تغذیه، افزایش تعامل شیرخوار و والد.  

از 6 تا 9 ماهگی ( تغذیه ی انتقالی ) 

تغذیه بیش تر در وضعیت ایستاده، خوردن غذاهای پوره و رقیق با قاشق، استفاده از هر دو دست برای نگه داشتن بطری، آغاز خوردن غذای انگشتی، جویدن عمودی جامداتی که به سادگی حل می شوند، ارجحیت والدین برای غذا دادن. 

راهنمای تغذیه شیرخواران زیر یک سال

در 6 ماه اول زندگی باید تغذیه فقط با شیر مادر صورت بگیرد و شیرخوار در زمان شیرخوردن باید وضعیت نیمه نشسته را داشته باشد.  

شروع تغذیه کمکی از پایان 6 ماهگی است و در زمان تغذیه، شیرخوار در حالت نیمه ایستاده قرار می گیرد. 

هر ماده غذایی را به تنهایی شروع نمایید و بین 3 تا 5 روز ماده غذایی جدیدی اضافه نکنید تا عدم تحمل و حساسیت مشخص شود. 

هر ماده غذایی را از یک قاشق مرباخوری شروع کرده و به تدریج به میزان آن اضافه کنید. غذاهای انتخاب شده شامل مواد مغذی اصلی، غلات غنی شده و انواع پوره و گوشت می باشد. 

غذاخوردن با انگشتان بین 8 تا 9 ماهگی شروع می شود. 

اصلی ترین مواد غذایی ممنوع برای شیرخواران زیر یک سال عبارتند از: 

شیر گاو، عسل، شکر، نمک، سفیده تخم مرغ، آب میوه های صنعتی، خربزه، کیوی، انواع توت، آلبالو، گیلاس، چای پررنگ، آجیل.